Çin – ABD Yeni Dönem Yatırım Teklifi (Ekim 2025)

Net bir rakam paylaşılmasa da yatırım paketinin 1 trilyon dolar civarında olması bekleniyor.

Peki neden önemli? Son yıllarda Çin, ABD ile yakın ilişki kurabilmek için ihracat alımlarını kullanırken, bu sefer doğrudan ABD içine yatırım yapmak gündemde. Bu konu stratejik olarak güvenlik riski içerdiğinden, ABD tarafından kısıtlama uygulanıyordu.

Çin ne talep ediyor?

• Çin’in temel beklentisi, ABD içinde Çinli yatırımlara olan kısıtlamaların gevşetilmesi

• Çin’e uygulanan tarifelerin düşürülmesi

Görüşmeler Sonucu: Görüşmelerde TikTok’un ABD içinde kullanılabilmesi için bir çerçeve anlaşmaya varıldı, bu modelin örnek olması hedefleniyor.

Karşılaştırmalı Veriler:

Buna göre Çin, kabul edilirse ABD’ye tarihinin en büyük yabancı yatırımını yapmış olacak.

Mevcut Durum:

Çin’in ABD’ye yatırımları 2016’da 57 milyar dolar iken, 2025’in ilk yarısında sadece 2,1 milyar dolar oldu.

ABD, son yıllarda Çinli şirketlerin stratejik sektörlerde yatırımını engelliyor (örnek: MoneyGram, Grindr, kripto madencilik şirketleri).

Trump yönetimi Şubat ayında yayımladığı notta, “yatırım her zaman ulusal çıkarla uyumlu değildir” demişti.

Çin’in Globaldeki Hedefi Ne: Kuşak ve Yol Projesi

Kuşak ve Yol Projesi, Çin’in 2013’te başlattığı, Asya, Avrupa ve Afrika’ya açılmayı ve Çin’in hedef bölgelerdeki ticari, ekonomik ve kültürel etkisini artırmayı hedefleyen bir küresel altyapı ve ticaret ağı projesidir. Geçmişteki İpek Yolu’nu örnek alır.

Ancak bu projeye eleştiriler de var. Çin, hedefindeki ülkelere kredi, dış borç desteği ve teknoloji aktarımı gibi stratejik destekler veriyor; ancak ülkeler borçlarını ödeyemeyince stratejik varlıklarını (liman, enerji hattı) Çin’e devretmek zorunda kalıyor.

Bugün Projenin Durumu:

Çin, Afrika, Orta Asya, Balkanlar ve Orta Doğu’da 150’den fazla ülkeye toplamda 1 trilyon dolardan fazla etki yaptı. Dünya jeopolitiğinde önemli bir yeri olan ve ülkemizden geçerek Pekin’den Londra’ya tren ulaşımı sağlayan modern İpek Yolu tren hattı da bu projenin bir parçası — belki ona farklı bir yazıda değiniriz.

Peki bu gelişmenin bize etkisi nedir?

Ekonomik Etkiler ve Piyasa Perspektifi

Gelişmeyi çok genel ifade etmek gerekirse, ABD’ye para girişi demek. Böylece kısa vadede:

• Dolar güçlenir yani DXY artabilir.

• Ticaretin artması, altın ve güvenli limanlara olumsuz yansır, yani emtialarda düşüşler olabilir. Ancak endüstriyel hammadde olması dolayısıyla gümüş tam tersine pozitif tarafta kalabilir.

• Hisse senetleri sektörüne göre bu gelişmeden olumlu etkilenir; altyapı, lojistik, enerji, yapay zekâ tarafında pozitif değerlendirilir.

• Petrol & emtialar: Yeni üretim hatları enerji talebini artırabilir; bu da petrol ve bakır fiyatlarında yukarı yönlü etki yaratabilir.

Riskli varlıklar (hisse senetleri) pozitif, güvenli limanlar (altın, tahvil) negatif fiyatlanır. Kısa vadede politik belirsizlik, orta vadede ise küresel büyüme teması öne çıkabilir.

Not:Bu içerik kişisel gözlemlere dayalıdır; yatırım tavsiyesi değildir.Amaç, piyasa dilini birlikte öğrenmek ve daha bilinçli kararlar verebilmektir.